Fréttatilkynning frá Alcoa Fjarðaáli, Landsvirkjun og Landsbankanum: Jafnréttismál á vinnustöðum

Ráðstefna um jafnréttismál á vinnustöðum var vel sótt á Egilsstöðum föstudaginn 8. nóvember. Þar ræddu þrjú stórfyrirtæki sem öll hafa sett jafnréttismál á oddinn um árabil hvers vegna áhersla á jafnréttismál væru vinnustöðum og atvinnulífinu mikilvægt. Þá var einnig rætt um ávinning af jafnlaunavottunum og Jafnréttisvísi Capacent.

Hvar eru þær?

Lilja Björk Einarsdóttir bankastjóri Landsbankans flutti erindi undir yfirskriftinni Hvar eru þær? Þrátt fyrir að Ísland skipi sér í efsta sæti heimslista þegar kemur að jafnrétti kynjanna þá hallar verulega á konur í efsta stjórnunarlaginu hjá stærri fyrirtækjum. Lilja ræddi um hvað Landsbankinn hefur gert til að setja jafnréttismál á oddinn og hvað hefur áunnist. Stefna bankans í þessum málum er skýr en hún sagði það ekki nóg, það þarf að fylgja henni eftir og hafa sýnileg markmið. Þá heldur bankinn kynjabókhald til að halda utan um þau sem koma fram fyrir hönd bankans í ræðu og riti. Það hefur hjálpað mjög til að gera þetta með markvissum hætti og nú er svo komið að hlutfallið er jafnt. Einnig ræddi hún um mikilvægi fyrirmynda. Lilja tók skýrt fram að árangur í auknu jafnrétti í atvinnulífi náist ekki nema stjórnendur setji málaflokkinn í forgang.

Mikill ávinningur fyrir fyrirtæki að vinna með jafnréttismál

Hörður Arnarson forstjóri Landsvirkjunar sagði frá því hvernig það að leggja áherslu á jafnréttismál hafi leitt til betri menningar og betri vinnustaðar fyrir alla. Landsvirkjun ákvað að setja aukna áherslu á jafnréttismál árið 2017 og tók þá upp samstarf við Capacent um Jafnréttisvísi. Þá var ráðist í heildstæða úttekt á stöðu jafnréttismála í fyrirtækinu, ekki aðeins á mælanlegum þáttum eins og kynjahlutafalli og launum heldur einnig á menningu, samskiptum og vinnuumhverfi. Þessi vinna hefur skilað aðgerðaáætlun jafnréttismála til þriggja ára sem fylgt hefur verið eftir með því að setja niður markmið, aðgerðaáætlun og mælikvarða. Hörður sagði það hafa verið gefandi vinnu að rýna vinnustaðarmenninguna með starfsfólki og komið sér skemmtilega á óvart hvað öll voru viljug að taka þátt í verkefninu. Meðal þess sem hefur verið breytt er að tekin hafa verið upp ný starfsheiti, nýtt ráðningarferli, áhersla á jafnrétti við gerð markaðsefnis og boðið upp á jafnréttisþjálfun fyrir stjórnendur.

Það þarf kjark til að ögra vinnustaðarmenningu

Frá því að Fjarðaál tók til starfa hefur fyrirtækið haft metnaðarfull markmið þegar kemur að jöfnu kynjahlutafalli á vinnustaðnum. En eitt er að setja markmið og annað að ná því líkt og Guðný Björg Hauksdóttir framkvæmdastjóri mannauðs greindi frá í erindi sínu. Hlutfall kvenna hefur rokkað upp og niður hjá fyrirtækinu, hæst í 32% árið 2008 og lægt í 19% árið 2015. Með markvissum aðgerðum líkt og breytingu á vaktakerfi og rýningu á vinnustaðarmenningu hefur náðst árangur en Guðný benti á að þetta væri stanslaust verkefni og ekki mætti slá slöku við. Guðný greindi einnig frá því hvernig fyrirtækið tókst á við #metoo byltinguna með því að bjóða upp á kynjaskipta fundi fyrir alla starfsmenn í fyrirtækinu og út úr þeirri vinnu kom vinnustaðarsáttmáli sem starfsfólk kvittaði undir með táknrænum hætti. Það var áberandi krafa bæði kvenna og karla í þessari vinnu að allir vilja vinna á vinnustað þar sem heilbrigð vinnustaðarmenning er ríkjandi. Að lokum benti Guðný á að við eigum enn heillangt í land hér á landi hvað það varðar að styrkja stöðu kvenna í stjórnendastöðum og eins að létta af þeim álagi á heimili svo þær hafi jöfn tækifæri til að sækja fram í atvinnulífinu.

Fyrirtæki ánægð með jafnlaunavottun

Þorsteinn Víglundsson þingmaður Viðreisnar var félagsmálaráðherra þegar lög um jafnlaunavottun voru samþykkt frá Alþingi. Þorsteinn greindi frá því að samkvæmt nýlegri könnun sem unnin var fyrir forsætisráðuneytið eru 81% vottaðra fyrirtækja mjög eða frekar ánægð með Jafnlaunavottunina og þá fannst 75% fyrirtækja vottunin auka yfirsýn og skilvirkni í rekstri. Þegar jafnlaunavottunin var kynnt til sögunnar höfðu mörg fyrirtæki áhyggjur af kostnaði sem vottunarferlið myndi hafa í för með sér en í fyrrnefndri könnun var kostnaður í 8. sæti af 12 valmöguleikum yfir erfiðleika við innleiðingu. Þorsteinn ræddi einnig um mikilvægi þess að karlar láti til sín taka í umræðunni og baráttunni fyrir jafnréttismálum og að þeir líti ekki á hana sem ógn við sig. Kynjajafnrétti er allra hagur og Þorsteinn sagði að samkvæmt rannsóknum þá lifa karlmenn í samfélögum þar sem jafnrétti ríkir lengur.

Jafnréttisvísir Capacent

Þórey Vilhjálmsdóttir ráðgjafi og meðeigandi hjá Capacent greini frá Jafnréttisvísi Capacent sem er verkefni fyrir fyrirtæki og stofnanir sem vilja stuðla að vitundarvakningu um jafnréttismál og móta skýr markmið í framhaldinu. Staðan í fyrirtækinu er metin út frá ítarlegri greiningarvinnu og komið er á fót breytingaverkefnum til að bæta stöðu jafnréttismála og innleiða þau. Notaðir eru mælikvarðar eins og kynjahalli í launadreifingu og glerþakslíkan. Einnig er leitast við það að fá uppá yfirborðið þá ómeðvituðu kynbundnu fordóma sem oft leynast í menningu, umhverfi og skipulagi fyrirtækja. Fyrirtæki og stofnanir sem taka þátt í verkefninu hljóta viðurkenningu þar sem formlega er vottað að fyrirtækið sé aðili að Jafnréttisvísi Capacent. Þórey sagði einnig frá lærdóminum sem hún og samstarfsfélagar hafa dregið af vinnunni með Jafnréttisvísinum en þau hafa tekið yfir 200 viðtöl við fólk á vinnustöðum og yfir 2000 manns hafa mætt á vinnustofur hjá þeim.

Í lokin sátu þau sem fluttu erindi á ráðstefnunni fyrir svörum í pallborði. Ráðstefnunni stýrði Dagmar Ýr Stefánsdóttir yfirmaður samskipta og samfélagsmála hjá Fjarðaáli og að henni stóðu Landsvirkjun, Landsbankinn og Alcoa Fjarðaál í sameiningu. Hægt er að nálgast upptöku af ráðstefnunni á Facebook síðu Austurfréttar þar sem ráðstefnunni var streymt beint meðan á henni stóð.